Ormanlar

Biolojik yönden birbirine karşılıklı şekilde etki eden toprağın, suyun, ağaç, çalı, ot bitgileri`nin, hayvanat alemi`nin, mikroorganizmaların bütünü olarak kabul edilen orman arazileri Azerbaycan`ın en değerli milli ve doğal servetleridir. 

XVIII – XIX asırda şimdiki Azerbaycan arazisi`nin %35-i ormanlarla kaplanmıştı. Günümüzde Azerbaycan ormanları`nın toplam yüz ölçümü 1021 bin hektardır. Bu da Azerbaycan`ın arazisi`nin tümü`nün %11,8 –ni teşkil etmektedir. Ülkemiz`in orman rezervleri`nin %49 – u Büyük Kafkas`ın, %34-ü Küçük Kafkas`ın,  %15-i Talış bölgülüeininve %2-si Aran bölgeleri`nin (Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile birlikte) payına düşmektedir. 

Azerbaycan ormanları`nın kendine has formasyonları mevcuttur. Bu formasyonlar şunlardır: 

1. Oltayabenzer çamlardan oluşan kozalaklı ormanlar

2. Seyrek ardıç ormanları

3. Şark fıstığı ormanları

4. Meşe ağacı formasyonları

a) Kestane yapraklı meşe ağacı (Talış) ormanları

b) Kafkas meşe ağaçlarından oluşan aşşağı dağ kurşak ormanlar

c) Şark meşe ağaçlarından oluşan yukarı dağ kurşağı ormanlar

d) Uzunsaplı meşe ağaçlarından oluşan düzlük ormanları

e) Aras meşe ağaçlarından oluşan verimli ormanlar 

( meşe ağacı`nın diğer türleri – altın meşe ağacı, kumral, kırılgan meşe ağacı, gri meşe ağacı – gibi türler farklı prman formasyonları yaaratmıyor, sadece diğer türlerin yarattığı formasyonlar`ın içinde bulunuyorlar) 

5) gürgen prman formasyonları

6) demirağaçtan oluşan relikt orman formasyonları

7) Huş ağacı orman formasyonları

8) Kadife huş ağaçlarından oluşan orman formasyonları

9) Tranttover huş ağacından oluşan orman formasyonları

10) Hurma ormanları

11) Karağaç ormanları

12) Ceviz ormanları

13) Kestane ormanları

14) Azad ağacından oluşan ormanlar

15) İpek akasyadan oluşan ormanlar

16) Yalangozdan oluşan sulak ormanlar – Kızılağaç ormanları

17) Tozağacı ormanları – Kavak ormanları

18) Kür-Aras nehirleri boyunca uzanan Tugay ormanları

Azerbaycan kendi güzelliği, zengin doğal servetleri, renkli hayvanat ve bitkisel alemi ile tüm dünyada meşhur olmuştur. Burda  125 fasıl ve 930 cinste olan ali bitgilerin 4500 türü vardır. Bunlardan 48 fasıl  ve 135 cinste olan 450 tür ağaç ve çalılar ülkemiz`in ormanlarında bulunmaktadır. Bu ise ülkedeki bitki türleri`nin %11 – ni teşkil etmektedir. 

Azerbaycan ormanları başlıca olarak büyük yapraklı cinslerden oluşmaktadır. Kozalaklı ormanlarda özellikle oltayabenzer çama (Pinus Hamata) Küçük Kafkasta, Gök-gölde, Tavuz idari bölgesinde Çamlık ve Büyük Kışlak köyleri civarındaki ormanlarda , Büyük Kafkasta Gusar idari bölgesi ormanlarında rastlanabilir. 

Kozalaklı cinslerden en geniş  arazide yayılmış olanı ardıç ormanlarıdır. 

Ormanların yaş sınıflarına göre de bölünmesi farklıdır. Şöyle ki, genç ormanlar ormanlarla kaplı arazilerin tümü`nün  %11,2 – ni , orta yaşlı ağaçlar %63,3 – nü, büyümekte olan ve yaşlı ağaçlar ise %12,1 – ni teşkil etmektedir.

Ormanlarımızda 1536 cinse ait olan 150 tür yaban meyve bitgileri mevcuttur. Bu bitgilerde tonlarla ( ceviz, elma, armut,muşmula, fındık,hurma,kestane, böğürtlen ve diğerleri) yaban meyveleri vardır. Bu meyvelerin % 30-u kullanılabilendir.

Ormanlarımızda arıcılık`ın gelişmesi için doğal şartlar vardır. Günümüzde orman tesislerinde 700 kadar arı ailesi yetiştirilmektedir. Arılar orman ağaçlarının tozlanmasına yardımcı oluyor, bol mahsul alınmasına ve çok miktarda bal tedarik edilmesini sağlıyor. 

Azerbaycan`ın ermeni ordusu tarafından işgal olunmuş bölgelerinde olan ormanlara ,özelllikle de dağ ormanlarına büyük çapta zarar değmiştir. Ermenistan`ın tecavüzü zamanı 246 bin hektar orman arazisi mahvedilmiştir. Bu arazilerdeki değerli ağaç cinslerinin kesilip götürülmesi biofarklılık`ın korunmasını tehlike altına almıştır.