Ana Sayfa    » ARMA    » Tarihi armalar   

Tarihi armalar

  

Azerbaycan sovyet sosyalist cumhuriyeti’nin armalari

28 Nisan 1920 tarihinde Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin çöküşünden sonra   Azerbaycan Sosyal Şuralar Cumhuriyeti adı altında bolşevik hakimiyeti kurulsa da, devlet fiili olarak 1922 yılının sonuna kadar bağımsızlığını koruyabilmiş, hiçbir kuruma dahil olmamıştır. Sovyet Rusyanın ve bolşevik iktidarının her türlü baskılarına rağmen, Sovyet Azerbaycanı bağımsız bir dış politika çizgisi yürütmeye çalışmıştır. Fakat Sovyet iktidarının ilk yıllarında Azerbaycan kendisinin devlet niteliklerini Sovyet Rusya niteliklerine uyarlamak zorunda kalmıştır.
1921 yılının Mayıs ayında, Azerbaycan Sosyal Şuralar Cumhuriyeti (AİŞC) ilk anayasasını kabul eder. Bu anayasanın 103. maddesinde devlet armasının tasviri şöyle verilmiştir: Azerbaycan Sosyal Şuralar Cumhuriyeti’nin devlet arması, üzerinde Azeri ve Rus dillerinde: Azerbaycan Sosyal Şuralar Cumhuriyeti ve
Bütün ülkelerin işçileri, birleşin! sözleri yazılı; şafak güneşinin ışınları üzerinde orak ve çekiçten; başak demeti ile çevrili hilal ve beş kollu yıldızdan oluşur
Kasım 1921 tarihinde Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan\'ın federatif bir devlet şeklinde birleştirilmesi kararı alınmıştır. 1922 yılının Mart ayında Güney Kafkasya\'nın üç cumhuriyetinin tek devlette - Zakafkasya Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Federatif Birliği\'nde (ZSSRFİ)- birleştirilmesinden sonra Azerbaycan\'ın bağımsızlığına ağır bir darbe indirilmiştir. 10 Aralık 1922 tarihinde Bakü\'de yapılan I. Zakafkasya Sovyetler  kurultayında ZSSRFİ-yi (Zakafkasya Sovet Sosyalist Cumhuriyeti Federativ İttifakı’nı) Zakafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti’ne (ZSFSR) dönüştürme kararı verilmiştir. Tek bir yasama ve yürütme organına sahip bu devletin kurulması ile Azerbaycan\'ın devlet bağımsızlığına bu kez daha sarsıcı darbe indirilmiştir. 30Aralık 1922 tarihinde SSCB\'nin kurulması  Azerbaycan\'ın bağımsızlığına son vermiştir. Azerbaycan, SSCB\'nin niteliklerine uyarlanan bir takım devlet niteliklerini - bayrak, arma, marş ve anayasasını- koruyup saklasa da, bir çok alanda kendi uluslararası hukukunun  öznesi olma statüsünü kaybetmiştir. 
1927 yılı Anayasası’nın 99. maddesinde devlet armasının tasviri şöyle verilmiştir: Azerbaycan Sosyal Şuralar Cumhuriyeti’nin devlet arması, üzerinde Azeri ve Rus dillerinde: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Bütün ülkelerin işçileri, birleşin! sözleri yazılı; şafak vakti güneşinin ışınları üzerinde orak ve çekiçten; başak demeti ile çevrili hilal ve beş kollu yıldızdan oluşur.
20 `li yılların sonunda Rus dilindeki “социалистическая” kelimesi önceki gibi sosyal olarak değil, sosyalist olarak tercüme edilmeye başlamıştır. Bununla ilgili olarak arma üzerindeki kısaltma yazısında da değişiklik yapılmıştır. Arma üzerinde Azerbaycan Sosyalist Şura Cumhuriyeti yazılmaya başlanmıştır.
1937 yılında kabul edilen Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası\'nın 151. maddesinde devlet armasının tasviri şöyle verilmiştir: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti devlet arması, üzerinde Azerbaycan ve Rus dillerinde: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Bütün ülkelerin işçileri, birleşin! sözleri yazılı; şafak vakti güneşinin ışınları üzerinde pamuk ve başak demetinden oluşan  çizgi ile çizili orak ve çekicten ve ön planda petrol kulesinden  oluşur. Armanın üst kısmında beş kollu yıldız bulunur.
1978 yılında kabul edilen anayasanın 180. maddesinde devlet armasının tasviri şöyle verilmiştir: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet arması doğan güneş ışığındaki pamuk ve başak çelengi ile ince bir biçimde çizilmiş orak ve çekiçten; petrol kulesi tasvirinden ibarettir ve üzerinde Azeri dilinde: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , Tüm ülkelerin işçileri, birleşin!  ve Rusça “Азербайджанская Советская Социалистическая Республика”, “Пролетарии всех стран, соединяйтесь!” sözleri yazılıdır. Armanın üst kısmında beş kollu yıldız bulunur.



Oxunub: 133219