Ney

Eski çalgılardan biridir. Onun yaranma tarihi milattan çok öncelere aittir. Değişik türleri Yakın ve Uzak Doğu halkları arasında, ayrıca dünyanın birçok ülkelerinde geniş yayılmıştır. 

14.-15. yüzyıllarda yaşamış ünlü musikişinas âlim Ebdülkadir Maraği “Megasid el-Elhan” (Nağmelerin Maksadı) eserinde o dönemlerde neyin iki türünün — siyah ve beyaz neyin mevcutluğu hakkında bilgi veriyor. 20. yüzyılın başlarına kadar müzik dünyasını mucizeli sesiyle ilhama getiren ney bir zamanlar tamamen unutulsa da, son yıllarda yeniden müzik meclislerini süslemektedir. 

Beyaz ney kargıdan yapılıyor. Onun uzunluğu 550-600 mm, çapı 20 mm’dir. Üst kısmına beş, alt kısmındaysa bir delik bulunur. Beyaz neyi çalarken neyzen neyin baş kısmından geçirilmiş ince bakır boruyu ön dişleri arasında yerleştirerek oraya hava üfler, dil ve dudaklar sayesinde seslerin alınmasını sağlar. Neyzen delikleri kısmen ve tamamen açıp-kapayarak kromatik ses sıralarını alabilir. 

Modern neyler baş kısımdan, ortalama 50 mm aşağıdaki delikten dudakla üflenerek ifa edilir. Bu türün en modern olanı fleyta adıyla orkestralarda kullanılıyor. Günümüzde birçok Şark halkları arasında fleytayı tarihi adıyla adlandırıyorlar. Neyde makam, şarkı ve başka müzik örneklerini seslendirmek mümkündür. 

Neyin diyapazonu birinci oktavın “do” sesinden ikinci oktavın “sol #” sesine kadardır.