Atasözleri ve meseller

Atasözleri ve darbımeseller halkın tarihsel deneyimlerden çıkardığı hayata ait gözlemlerinin sanatsal ifadesidir. Şekil olarak küçük, ancak zengin içeriğe sahip olan bu türün kendine mahsus özellikleri vardır. Atasözlerinde hüküm kesin bir biçimde onaylanır, ortaya konulur. Halk arasında atasözleri ve darbımeseller, kanatlı sözler, ibretlik ifadeler ve başka isimler altında yayılmıştır. Atasözleri aşağıdaki gibi sınıflandırılmaktadır:

Çalışmanın insan için sağlık veren, şerefli bir iş olması konusunda oluşturulmuş atasözleridir: “İş insanın cevheridir.”, “İşleyen demir ışıldar.”, “Atlar işler, er övünür.”, “Ekinde ekmeyen, harmanda ağlar.” vs.

Vatanseverlik, güvenilirlik, itibarlı olma ve mutluluk konusunda oluşturulmuş atasözleridir: “El bir olsa, dağ oynatır yerinden.”, “ Elden güç alanının sırtı yere gelmez”, “Eli seveni el sever.”, “Dost kötü günde tanınır.”, “Dostun attığı taş baş yarmaz.” vs.

Yüksek ahlaki nitelikleri anlatan atasözleridir: “Doğruya zeval yoktur.”, “Vicdan lekesi silinmez.”, “Büyüğün kulluğuna küçük durur., Muhabbetsiz ailede izzet olmaz., Her sözün kısası makbuldür., Güzeller meclisi kolay geçer.,  Güzele muhabbet kabahat olur. vs.

Zulüm, Adalet ve Kadın Konusunda Oluşturulmuş Atasözleri ve Darbımeseller

Özgürlüğe meyil, özgürlük isteği, zulme, istibdada karşı çıkış, halkın oluşturduğu atasözü ve mesellerde de belli iz bırakmıştır: “Ağa dedi vur; sen yık, sürü!”,  Ağaya ağ olan boynuna kefen düşürür.,  Kulun kadını işlek olur., Tatar gelince, duman kalkar. , Arap’ın gözü kendi kanını içmezse doymaz. , Nadir’e annesi sütünü haram etti. , Zor kapıdan girer, şer bacadan çıkar. vs.