Fıkralar

Latife kelimesi Arapça latif sözünden gelmekte olup, hoş söz, ince ifade anlamına gelmektedir. Latifelerin şekillenmesinin tarihi IX. yüzyıldan sonraki dönemlere dayanmaktadır. İlk aşamada fıkralar Türk yazılı nesrinin hikâye biçiminde yayılmıştır. Arap istilasından sonra ise Doğu kaynakları, özellikle Arap düşüncesinde geniş yer tutan, başlıca hikâye, rivayet etme, nasihat etme işlerini yerine getiren latifelerle- halk arasında insanları güldüren sözler birleşmiş  ve ulusal epik düşüncede şekillenmesi süreci başlamıştır. Dolayısıyla, fıkra toplum hayatındaki çelişki ve eksiklikleri – gerilik, cehalet, kara cahillik, aç gözlülük, zulüm ve riyakârlığı- gülüş yolu ile gidermeye, insanları iyiliğe yönlendirmeye çağıran halk nesri örneğidir. 

Azerbaycan’da ilk fıkra derlemesi 1908 yılında E. Müznib tarafından yayınlanmıştır. Sonraları da bu fıkraların toplanma ve yayın çalışmaları ile meşgul olmuş, bir takım yöresel fıkralarla, Behlül Danende ( Azerbaycan’da yayılan fıkraların bize ulaşan en eski örneği Behlül Danende ismi ile ilgilidir) ve Molla Nasreddin fıkralarının beş yüzden fazla örneğini toplamıştır. 

1. Behlül Danendə fıkraları

2. Nasreddin Hoca fıkraları

3. Yöresel fıkralar

a) Şeki fıkraları (daha çok Hacı Dayı ile ilgili)

b) Karabağ ve Abdal Kasım fıkraları

c) Ayrım fıkraları

ç) Lezgi fıkraları

d) Çeşitli içerikli fıkralar